Tài chính doanh nghiệp - Thuê mua

Chương Thuê mua Môn Tài chính công ty TS. Nguyễn Thu Hiền Nội dung
Thuê hoạt động, thuê mua tài chính
Quyết định thuê hay mua?
Đánh giá so sánh thuê và mua
Ưu nhược điểm của thuê mua tài chính Bằng cách nào để có tài sản?
Mua, đầu tư?
Thuê? Thuê hoạt động (operating lease)
Thường kéo dài trong khoảng thời gian ngắn hơn 5 năm
Hợp đồng thuê có thể được bên thuê hủy ngang và chịu một khoản phạt
Thời hạn thuê ngắn hơn đời sống của tài sản (máy tính, xe cộ)
Cuối thời hạn thuê, bên thuê trả TS lại cho bên cho thuê
Hợp đồng có thể cho phép bên thuê mua lại TS (nhưng không phổ biến)
TS thường còn giá trị thị trường vào cuối thời hạn thuê Thuê mua tài chính (Financial lease)
Còn gọi là thuê mua (capital lease, financial lease)
Có thời hạn dài hơn thuê hoạt động
Đối tượng TS thông thường là đất, công trình xây dựng, máy móc thiết bị giá trị lớn
Không thể hủy ngang
Tương tự hợp đồng vay vốn dài hạn, phí thuê mua TC được khấu trừ thuế; vi phạm các trách nhiệm thanh toán phí thuê sẽ bị buộc phá sản Thuê mua tài chính (Financial lease)
Một hợp đồng được gọi là thuê mua TC nếu có một trong những đặc điểm sau:
Quyền sở hữu TS được chuyển từ bên cho thuê sang bên thuê vào cuối thời hạn thuê
Bên thuê được mua lại TS thuê ở một mức giá hợp lý
Thời hạn thuê chiếm 75% đời sống kinh tế của TS thuê
Đầu thời hạn thuê, giá trị hiện tại các khoản phí thuê bên thuê sẽ trả cho bên cho thuê trong suốt thời hạn hợp đồng bằng hoặc lớn hơn 90% chi phí giá vốn bên cho thuê đã bỏ ra cho TS thuê Các dàn xếp hợp đồng thuê mua
Công ty cho thuê TC kinh doanh dịch vụ thuê TC bằng các phương thức sau: 1. Cho thuê trực tiếp (direct lease): Công ty cho thuê một TS mình sở hữu 2. Mua và cho thuê lại (sale-leaseback arrangement): Công ty cho thuê mua TS từ khách hàng và cho họ thuê lại TS đó 3. Cho thuê từ vay (leveraged leasing arrangements): Công ty cho thuê bỏ vốn để mua tương đương 20% trị giá TS; phần còn lại (80% giá trị TS) do bên thứ ba bỏ ra với tư cách cho bên thuê vay để mua TS. Bên thuê, chứ không phải bên cho thuê có trách nhiệm pháp lý đối với khoản thanh toán cho bên thứ ba
Hợp đồng thuê mua TC qui định rõ: ai chịu phí duy tu bảo dưỡng, phí bảo hiểm TS. Trong thuê mua TC, bên cho thuê chịu phí duy tu bảo dưỡng, bên thuê chịu phí bảo hiểm TS. Quyết định thuê hay mua
Với thuê mua TC:
công ty thuê không phải bỏ vốn ban đầu cho TS
TS thuê không xuất hiện trên BTKTS nhưng phải được nêu rõ trong mục Hoạt động ngoại bảng (off-B/S)
Trách nhiệm trả phí thuê là bắt buộc, không được hủy ngang hợp đồng thuê
Phí thuê được khấu trừ thuế
Việc nên thuê hay mua được đánh giá qua ngân lưu sau thuế, tại suất chiết khấu là chi phí vay vốn sau thuế Minh họa – Quyết định Mua hay Thuê TC? Công ty Roberts đang cân nhắc giữa quyết định mua hoặc thuê tài chính một thiết bị sản xuất trị giá $24,000. Công ty có thuế suất thuế thu nhập là 40%. Cụ thể hai phương án như sau: 1. Thuê TC: Công ty sẽ ký hợp đồng thuê kỳ hạn 5 năm với khoản phí thuê hàng năm trả vào cuối các năm là $6,000. Chi phí duy tu bảo dưỡng bên cho thuê chịu trách nhiệm, phí bảo hiểm do công ty R chịu. Hợp đồng thuê cho phép công ty R được mua lại vào cuối kỳ hạn hợp đồng với giá $4,000. 2. Mua: Công ty sẽ vay ngân hàng để mua thiết bị này. Hợp đồng vay kỳ hạn 5 năm, có lãi suất 9% năm, được thanh toán bằng các kỳ trả đều cuối năm số tiền là $6,170. Thiết bị này sẽ được khấu hao theo phương pháp MACRS 5 năm. Công ty sẽ chi $1,500 mỗi năm cho chi phí bảo trì. Bên cạnh đó công ty cũng sẽ mua bảo hiểm cho thiết bị này. Công ty có ý định sẽ giữ lại thiết bị tiếp tục sử dụng sau thời gian 5 năm. Ngân lưu PA thuê tài chính
Phí thuê hàng năm sau thuế từ năm 1-5: = $6,000 *(1-40%)
Cuối năm thứ 5 mua lại TS thuê số tiền $4,000
Ngân lưu sau thuế CFAT:
CF1==CF4= 3,600
CF5 = 3,600 + 4,000 = 7,600 Ngân lưu PA mua- Bảng lịch vay trả nợ Ngân lưu PA mua – Ngân lưu sau thuế Ra quyết định thuê hay mua Ưu điểm của thuê mua TC
So với PA vay để mua, PA thuê TC giúp bên thuê tránh các điều khoản ràng buộc phiền phức của bên cho vay (như chính sách cổ tức, thanh khoản tối thiểu)
Hợp đồng bán rồi thuê lại (sale-leaseback) cho phép công ty phong tỏa được vốn giải quyết thanh khoản
Trường hợp tài sản là đất đai, thuê TC cho phép bên thuê có thể “khấu hao” đất (thông qua khoản trả tiền vốn gốc chứa đựng trong khoản thanh toán phí thuê định kỳ cho bên cho thuê), điều mà luật không cho phép trong trường hợp công ty mua đất
Thuê TC cho phép công ty sdụng TSCĐ mà không cần cho vào danh mục đầu tư TSCĐ của mình, từ đó có thể cải thiện các tỉ số tài chính (hiệu quả sử dụng tài sản). Chính vì điểm này, luật pháp có qui định khai báo hoạt động ngoại bảng
Thuê TC thường cung cấp tài trợ lên đến 90-95% giá trị tài sản, khác với hợp đồng vay truyền thống chỉ cho phép tỉ lệ vay thấp hơn
Trường hợp phá sản, bên thuê chỉ chịu trách nhiệm thanh toán cho bên cho thuê tổng giá trị tối đa là 3 năm phí thuê, và quyền sở hữu tài sản thuê (tất nhiên) vẫn thuộc bên cho thuê. Còn trường hợp vay để mua truyền thống, bên cho vay có quyền đòi tổng giá trị của khoản vay trong trường hợp phá sản (số dư vốn gốc và lãi) Nhược điểm của thuê mua TC
Suất sinh lợi yêu cầu của bên cho thuê thường cao, nên phí thuê có thể trở nên không còn hấp dẫn
Trường hợp nếu TS thuê mất khả năng sử dụng, bên thuê vẫn phải trả phí thuê
Một số trường hợp, bên thuê không được phép cải thiện, cải tiến công năng của TS thuê mà không được sự đồng ý của bên cho thuê Tóm tắt
Có nhất thiết phải mua? Chọn lựa nào phù hợp: thuê hay mua?
Thuê hoạt động và thuê tài chính
Quyết định thuê TC hay mua
Ưu nhược điểm thuê TC